برجسته‌سازی‎های زبانی در سینما

حسین یزدانشناس، دانشجوی دکتری دانشگاه هنر

فرزان سجودی، استاد دانشگاه هنر

سعید اسدی، مدرّس مدعو دانشگاه تهران

چکیده

در این مقاله با تبیین بسطی که جفری لیچ به نظریة برجسته‌سازی فرمالیست‌های روس، موکارفسکی و هاوارانک می‌دهد، کوشیده‌ایم برابرنهادهای سینمایی هنجارگریزی‌ها و قاعده‌افزایی‌های زبانی را جست‌وجو کنیم. در این راه ناگزیر از به‌کارگیری مفاهیم و ابزارهای زبانشناسی سوسوری نشانه‌شناسی سینمای متز و اکو بوده‌ایم. در این مطالعه فرض بر این بوده است که نظریة برجسته‌سازی زبانی را می‌توان مستقل از مادّة بیانی آن یعنی زبان‌های کلامی، برای نظام‌های نشانه‌ای سینما نیز به کار برد. پژوهش حاضر در پی این بوده است که نشان دهد با اقتباس نظریة برجسته‌سازی از زبانشناسی، می‌توان آن را برای توضیح ویژگی‌های زیبایی‌شناختی سینما به کار برد. در این راه سعی ما بر این بوده است که برابرنهادهای گونه‌های مختلف هنجارگریزی و قاعده‌افزایی زبانی در سینما را برشماریم. سرانحام به این نتیجه رسیده‌ایم که مفاهیم هنجارگریزی و قاعده‌افزایی، مفاهیم کارآمدی در تبیین زیبایی‌شناسی سینما به شمار می‌روند.

لینک مقاله