مستندنگاری بصری مراسم آیینی عید قربان در بنای شیخ احمد جامی از لنز دوربین محسن بخشنده

چکیده
امروزه عکاسی جایگاه ویژه‌ای در بین عکاسان پیدا کرده است. همواره دغدغه اصلی هنرمند عکاس ثبت قسمتی از زمان بود که تداعی خاطره‌ای از ذهن شخصی خویش را به مخاطب القا کند، اما اکنون در آستانه قرار گرفتن سبک جدید مستندنگاری عکاس به دنبال شیوه نوین جهت بروز افکار درونی خویش از دل جامعه است. تالقی دو قسمت از تاریخ در گذشته و حال می‌تواند یادآور همان حسی باشد که اکنون درصدد ثبت آن است. یعنی عکاس با مراجعه به یک بنای تاریخی ارزشمند با پیشینه‌ای تابناک از مزار شیخ احمد جامی به سراغ بخش گمشده‌ای از ادوار آیینی ایران رفته که شاید کمتر در ثبت تاریخی بدان پرداخته شده باشد. محسن بخشنده عکاس نام‌آشنای حوزه عکاسی خبری و مستند که در کارنامه خود جوایز ملی را به ثبت رسانده اکنون از لنز دوربین خویش لحظاتی را برای ما به ارمغان می آورد که می‌تواند عقبه‌ای درخشان از تاریخ و اسالم و آیین‌ها را پیش روی ما بگذارد. عکاسی بهتر می‌تواند به عنوان چالشی در برابر رفتارهای متداول اشخاص در این مراسم دارای ساخت و رنگ دیگری شود. بدین منظور هر گونه عملی در جست و خیز مردمان حاضر در مراسم آیینی می‌تواند نشان دهنده اجداد آنان بر فراز پیکره این بخش از تاریخ باشد. چه بسا مزار شیخ احمد جامی و متولیان اهل تسنن آن می‌تواند شیفتگی ما را در یادآوری قلمروی آن تسلی بخشد. با اینحال، از آنجاکه عکاس مستند ثبت‌کننده خنثی و منفعل عناصر و صحنه پیش رویش نیست. عکس مستند نیز می‌تواند کارکردها و کیفیت‌های مختلفی به خود بگیرد. از این‌رو، با توجه به اهداف و قابلیت‌های گوناگون بازنمودی و بیانی عکاسی مستند، در این مقاله، به هدف بررسی و تبیین ویژگی‌های عکس مستند و مفاهیمی چون توصیف و تفسیر را در رابطه با عکس مستند مورد بررسی قرار داده‌ایم. همچنین، پرسش مطرح شده این است که عکس مستند به‌واسطه بصری بودن آن، چه ویژگی‌ها و وجه هنری به خود می‌گیرد و به عکس مستند تبدیل می‌شود.
کلیدواژه‌ها: عکاسی خبری، عکاسی مستند، مراسم آیینی، مزار شیخ احمد جامی، هنر عکاسی.

لینک کامل مقاله